ورود فرزند دوم به خانواده، اگرچه رویدادی شادیبخش است، اما میتواند برای فرزند اول به عنوان یک چالش بزرگ تلقی شود. بر اساس مطالعات روانشناسی، بیشتر کودکان در مواجهه با تولد نوزاد جدید، درجاتی از حسادت یا اضطراب را تجربه میکنند. این مقاله به شما کمک میکند تا این دوره انتقال را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنید.
اهمیت گفتگو با فرزند اول
تحقیقات نشان میدهد که شیوه برخورد والدین با تولد فرزند دوم، تأثیر مستقیمی بر روابط خواهر و برادری در بلندمدت دارد. همچنین این موضوع بر عزت نفس فرزند اول و احساس امنیت عاطفی کودکان اثرگذار است.
راهکارهای موثر برای آماده کردن کودک اول
- به جای گفتن "تو هم نی نی را دوست خواهی داشت" بهتر است بگویید: "گاهی ممکن است احساس کنی توجه من کمتر شده، اما بدان که تو همیشه جایگاه خاصی داری". همچنین به جای "تو خوشبختی که خواهر یا برادر داری" میتوانید بگویید: "میدانم گاهی سخت است، اما ما یک تیم هستیم و با هم از پس همه چیز برمیآییم".
- قبل از تولد نوزاد، فرزند خود را آماده کنید. از ماه سوم بارداری، موضوع را با زبان کودکانه مطرح کنید و از کتابهای داستان مخصوص این موضوع استفاده کنید. او را در آمادهسازی وسایل نوزاد شریک کنید تا احساس مشارکت داشته باشد.
- با احساسات فرزندتان همراهی کنید. به جای انکار احساسات منفی کودک، به او بگویید که احساساتش را درک میکنید. برای مثال میتوانید بگویید: "میبینم که از دست من ناراحتی چون به نی نی شیر میدم. کاملاً درکت میکنم".
- برای فرزند اول وقت ویژه اختصاص دهید. هر روز بیست دقیقه وقت اختصاصی بدون حضور نوزاد برای او در نظر بگیرید. اجازه دهید او انتخاب کند چه فعالیتی انجام دهید و در این زمان موبایل و عوامل حواسپرتی را کنار بگذارید.
- هرگز نوزاد جدید را مقصر جلوه ندهید. به جای گفتن "نمیتوانیم بازی کنیم چون نی نی گرسنه است" بهتر است بگویید: "بعد از اینکه ناهارمان را بخوریم، با هم بازی میکنیم".
- فرزند اول را در مراقبت از نوزاد مشارکت دهید. از او بخواهید پوشک را بیاورد یا هنگام لباس پوشیدن نوزاد نظر دهد. برای خواندن لالایی به نوزاد از کمکش استفاده کنید.
- به رفتارهای مثبت فرزند اول بازخورد مثبت بدهید. به او بگویید: "چه پرستار خوبی هستی!" یا "نی نی واقعاً با نوازش تو آرام شد". این تشویقها باعث تقویت رفتارهای مثبت میشود.
- گاهی هدایای کوچک به فرزند اول تقدیم کنید. یک شکلات یا اسباببازی کوچک به او بدهید و بگویید: "این را برای تو آوردم چون تو پسر یا دختر فوقالعادهای هستی".
یک تجربه موفق
مادری سی و چهار ساله میگوید: "وقتی فرزند دومم به دنیا آمد، دختر چهار سالهام شدیداً دچار حسادت شده بود. با اجرای راهکار وقت ویژه و استفاده از جملات تأییدکننده، بعد از دو هفته شاهد تغییرات چشمگیر بودم. امروز با گذشت شش ماه، آنها بهترین دوست یکدیگر هستند".
نکات مهم روانشناسی
هرگز کودکان را با هم مقایسه نکنید و برچسب "بزرگتر" را به فرزند اول نزنید. از او انتظارات غیرواقعی نداشته باشید و به یاد داشته باشید که او نیز یک کودک است.
نتیجهگیری
مدیریت صحیح روابط بین فرزندان نه تنها آرامش خانه را حفظ میکند، بلکه پایههای یک رابطه سالم خواهری و برادری را برای تمام عمر میسازد. این دوره موقتی است و با صبر و تدبیر شما، به زودی شاهد پیوند عمیق بین کودکان خواهید بود.