هوش مصنوعی که هوش ماشینی هم گفته می شود از فناوری های جدید است که دنیا را متحول کرده است و تغییرات زیادی را در دنیای اطراف ما ایجاد کرده است. جان مکارتی که واژه هوش مصنوعی را در سال ۱۹۵۶ استفاده نمود، آن را «دانش و مهندسی ساخت ماشین‌های هوشمند» تعریف کرده‌است. هوش مصنوعی طرفداران زیادی را تاکنون جذب کرده است و همچنان در صدر تکنولوژی قرار دارد چون تاثیرات زیادی را در مراحل زندگی و کسب و کار وحتی در بازی کردن ایجاد کرده است. هوش مصنوعی به سامانه های گفته می شود که می توانند واکنش های مشابه رفتارهای هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده و شبیه سازی فرآیندهای تفکری و شیوه استدلال انسانی را داشته باشد. یک «عامل هوشمند» سامانه‌ای است که با شناخت محیط اطراف خود، شانس موفقیت خود را پس از تحلیل و بررسی افزایش می‌دهد. هوش مصنوعی دانش و مهندسی ساخت ماشین‌های هوشمند و به خصوص برنامه‌های رایانه‌ای هوشمند است. هوش مصنوعی با وظیفه مشابه استفاده از رایانه‌ها برای فهم چگونگی هوش انسان مرتبط است، اما مجبور نیست خودش را به روش‌هایی محدود کند که بیولوژیکی باشند. برخی از کابردهای هوش مصنوعی عبارتند از :
- هوش مصنوعی در علم پزشکی: امروزه به دلیل گسترش دانش و پیچیده‌تر شدن فرایند تصمیم‌گیری، استفاده از سامانه‌های اطلاعاتی به خصوص سامانه‌های هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری، اهمیت بیشتری یافته‌است. گسترش دانش در حوزهٔ پزشکی و پیچیدگی تصمیمات مرتبط با تشخیص و درمان - به عبارتی حیات انسان - توجه متخصصین را به استفاده از سامانه‌های پشتیبان تصمیم‌گیری در امور پزشکی جلب نموده‌است. به همین دلیل، استفاده از انواع مختلف سامانه‌های هوشمند در پزشکی رو به افزایش است، به گونه‌ای که امروزه تأثیر انواع سامانه‌های هوشمند در پزشکی مورد مطالعه قرار گرفته‌است.
-اتومبیل های اتوماتیک: آیا تا به حال درباره اتومبیل‌هایی که بدون سرنشین و فقط با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و یادگیری خودکار هدایت می شوند، شنیده‌اید؟ اتومبیل های خودران با برنامه های هوش مصنوعی یاد می گیرند چگونه رانندگی کنند. تسلا یکی از اولین برندهای خودرو بود که این نوع خودروها را به بازار عرضه کرد و حالا آئودی ،کادیلاک و ولوو نیز مدل‌های خاص خود را تولید می‌کنند.
- هوش مصنوعی در خدمات حقوقی: کاربرد هوش مصنوعی در خدمات حقوقی به سرعت در حال افزایش است و سیستم‌های نوین مبتنی بر پردازش زبان طبیعی به تدریج در حال به عهده گرفتن بخشی از وظایف حقوق‌دانان هستند. نرم‌افزارهای مبتنی بر تکنولوژی هوش مصنوعی در حال حاضر امکان تهیه قراردادهای دقیق، تحلیل قراردادها و اسناد حقوقی موجود و پیش‌بینی آرای دادگاه‌ها را فراهم کرده‌اند
- صنعت هوانوردی: صنعت مسافرت و جهانگردی این روزها کاملاً رقابتی است. قیمت پرواز می‌تواند در لحظه تغییر کند. بنابراین، بهترین زمان خرید بلیط خود را چگونه پیدا می‌کنید؟ بعضی اوقات بهتر است پرواز را قبل از زمان مورد نظرتان رزرو کنید، در حالی که بعضی اوقات بهتر است برای پیدا کردن بلیط ارزان‌تر تا قبل از تاریخ پرواز صبر کنید. این دقیقا جایی است که برنامه هوپر (Hopper) قبل از هر کس دیگری فرصتی عالی را برای شما پیدا خواهد کرد. از طریق تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط هوش مصنوعی بهترین زمان را برای شما پیش بینی می‌کند و به کاربران در مورد ارزان‌ترین زمان‌ها برای خرید بلیط برای مقصد مورد نظرشان اطلاعات می‌دهد.

- ورزش: از هوش مصنوعی برای تصویربرداری از بازی‌ها و به دنبال آن، ارائه‌ گزارش‌های سودمند به مربیان استفاده می‌شود. این گزارش‌ها می‌توانند نکاتی برای ارتقای سطح بازی‌ها، مدیریت بهتر رقابت‌ها، بهینه‌سازی استراتژی و تعیین موقعیت بهتر برای استقرار بازیکنان را شامل شوند.

تولید محتوا: فناوری هوش مصنوعی، امکان تولید محتوا به‌صورت اتوماتیک را ایجاد کرده است. وب‌سایت‌های خبری از این فناوری برای تولید متن اخبار ساده، نظیر تغییرات در بازار بورس و همچنین نتایج مسابقات ورزشی استفاده می‌کنند. آسوشیتدپرس، یاهو و وب‌سایت‌های دیگر، مدت‌هاست که این روش را برای کاهش هزینه‌ی تولید محتوای خود به‌کار می‌بندند. احتمال خیلی زیادی وجود دارد که شما پیش از این متن‌های تولید شده توسط ماشین‌ها را خوانده باشید، اما متوجه نشده باشید که نویسنده‌ی آن‌ها انسان نبوده است. حالا با پیشرفت این تکنولوژی، ربات‌ها قادر شده‌اند مطالب طولانی‌تر و معنی‌دارتری هم تولید کنند. اکانت‌هایی در اینستاگرام، توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی وجود دارند که تولید محتوا و مدیریت صفحه‌ی آن‌ها، کاملا توسط ربات انجام می‌شود. در بسیاری از موارد این موضوع تا مدت‌ها مخفی باقی می‌ماند و کاربران متوجه‌اش نمی‌شوند.

- خدمات مشتریان: یکی از نیازهای دائمی پلتفرم‌های آنلاین، پاسخ‌گویی سریع و راه‌گشا به سوالات مشتریان و کاربران است. ربات‌های گفتگوی آنلاین به حدی پیشرفت کرده‌اند که به کاربران احساس گفتگو با یک انسان را می‌دهند. آن‌ها با تحلیل گفتگوهای واقعی قادرند پاسخ سوالات مشتریان را به طرز کاملا هوشمندانه و سریع بدهند و تمام طول شبانه‌روز در دسترس هستند. از آن‌جا که این ربات‌ها دائم در حال یادگیری هستند، از تجربیات گذشته‌ی خود و واکنش کاربران مرتب بازخورد می‌گیرند و خود را بهبود می‌دهند. از این فناوری برای تبلیغات نیز استفاده می‌شود. برای مثال، ربات چت فیسبوک، قادر به ارسال تبلیغات هوشمند برای کاربران است.

شاخه‌های گوناگونی از هوش مصنوعی در دانش‌های رایانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند، برخی این شاخه‌ها عبارتند از:

یادگیری ماشین (Machine Learning)
شبکهٔ عصبی مصنوعی (Neural Networks)
بینایی ماشین (Machine Vision)
سامانه‌های خبره (Expert System)
پردازش زبان طبیعی (NLP)
الگوریتم ژنتیک (Genetic Algorithm)
مفاهیم مرتبط با روباتیک (Robotic)